Ryby dla dziecka: ważny element rozwoju. Jakie są najzdrowsze?

Włączenie ryb do codziennej diety ma wiele prozdrowotnych korzyści dla osób w każdym wieku. Jednak profity rybnego menu dla dzieci są wyjątkowe, dlatego warto wzbogacić jadłospis o rybę, przynajmniej raz, dwa razy w tygodniu.

Jakie plusy przynosi rybka dla dzieci? Jaka jest najlepsza ryba dla niemowlaka i od kiedy można wprowadzić ją do diety?

Udostępnij

Znaczenie ryb w diecie dziecka – dlaczego warto je podawać?

Ryby dla dziecka to wartościowy element diety. Zawierają bowiem “dobre” tłuszcze, bogate w kwasy: przede wszystkim omega-3, a także omega-6 (choć w mniejszej ilości niż omega-3). Odpowiedni bilans obu tych kwasów to niemal gotowy przepis na zdrowie i dobrą kondycję. Jednak cenne kwasy tłuszczowe to nie wszystko, co znajduje się w rybach.

Można w nich również znaleźć takie składniki, jak:

• witamina D;
• białko;
• wapń;
• jod;
• fosfor,
• a także witaminy: przede wszystkim A i B12. 

Taka mieszanka sprawia, że dynamicznie rozwijający się organizm malucha otrzymuje wartościowe, skuteczne wsparcie. 

Które gatunki ryb są najzdrowsze pod kątem zdrowego rozwoju malucha? 

Ryba rybie nierówna – podobnie, jak w przypadku innych produktów spożywczych. Od tego, w jaki sposób są uprawiane warzywa i z jakich pochodzą terenów, zależą ich wartości – zawartość cennych składników odżywczych, a także czystość. Nie inaczej jest z mięsem czy rybami. Jakie są najzdrowsze ryby dla dzieci? 

Jakie ryby dla dziecka są rekomendowane? To:

• dorsz;
• pstrąg;
• śledź;
• tuńczyk;
• sum;
• tilapia;
• pstrąg;
• okoń;
• flądra;
• sardynki. 

Dorsz dla dziecka oraz łosoś to najczęstsze wybory. Łosoś to dobry wybór spośród ryb tłustych, zaś dorsz to świetna opcja spośród ryb chudych. Drugą zdrową i smaczną rybą dla dziecka i niemowlaka jest mintaj. 

Ryba dla niemowlaka

Kiedy wprowadzić rybę do jadłospisu niemowlaka? Zgodnie ze schematem żywienia niemowląt, można rozpocząć wprowadzanie ryb już od 7 miesiąca życia dziecka¹. Wybierając odpowiedni gatunek, warto postawić na tłuste, morskie ryby, takie jak dorsza, łosoś norweski, halibut czy morszczuk².
Najważniejsze jest, aby podawać mięso bezpieczne, pochodzące od dobrych dostawców i przebadane pod kątem zanieczyszczeń i innych, szkodliwych substancji. Z tego powodu znacznie zdrowsze od ryb hodowlanych lub z zamkniętych akwenów są ryby poławiane na otwartych wodach.

Dziecko w wieku 7 miesięcy powinno dziennie zjadać około 10 g mięsa – warto, aby dwa razy w tygodniu mięsem tym była właśnie ryba. ³

Dla niemowlaka ryba jest przede wszystkim dobrym źródłem łatwo przyswajalnego białka, a ponadto dostarcza maluchowi kwasy omega-3 – w tym kwas DHA, który jest kluczowy dla rozwoju całego układu nerwowego, a szczególnie struktur mózgu i wzroku. Dlatego warto jak najwcześniej przyzwyczajać malucha do smaku rybki, wybierając najzdrowsze i najbezpieczniejsze opcje (np. gotowe posiłki w słoiczkach, zawierające mintaja lub dorsza dla niemowlaka).

Przygotowując samodzielnie posiłek rybny, należy pamiętać, że ryba bez ości to dla niemowlaka absolutna konieczność. W początkowej fazie wprowadzania ryby warto ugnieść mięso na łatwą do połknięcia papkę, a dopiero wraz z rozwojem malucha podawać coraz większe kawałki. Z pewnością przyzwyczajenie do nowego smaku ułatwi podanie ryby wymieszanej z warzywami, które maluch już lubi i akceptuje (tj, marchewka, ziemniaki czy bataty).

Powiązany artykuł: Uczulenie na tran – jak je rozpoznać? Najważniejsze objawy

Jakich ryb lepiej unikać w diecie dziecka i dlaczego?

Oprócz ryb szczególnie rekomendowanych dla dzieci są też takie, których podawania nie zaleca się maluchom. 

Oprócz unikania wspomnianych wyżej ryb z hodowli i zamkniętych akwenów, które mogą zawierać szkodliwe dla zdrowia związki (kadm, rtęć, pestycydy), warto przy wyborze  zwrócić uwagę na następujące czynniki⁴:

• unikać ryb drapieżnych – szczupak, makrela, tuńczyk, marlin czy gardłosz – ryby te kumulują zanieczyszczenia nie tylko z wód, w których pływają, ale również ze zjadanych osobników,
• wybierać małe, młode egzemplarze – długowieczne, stare ryby zdążyły acznie skumulować znacznie więcej potencjalnie niekorzystnych substancji niż ryby młode,
• dokładny wybór hodowli – certyfikowane i ekologiczne hodowle są stale sprawdzane pod kątem zanieczyszczeń i stosowanych antybiotyków.

Warto również wykluczyć ryby wędzone – w procesie wędzenia mogą na mięsie osadzać się toksyczne składniki dymu. Dodatkowo zawierają one duże ilości soli.

Wybierając rybę mrożoną, dobrze jest dokładnie przyjrzeć się glazurze, która powinna być cienka i przejrzysta. Zbyt gruba warstwa lodu wokół filetu może świadczyć o złym przechowywaniu i kilkukrotnym, częściowym rozmrażaniu.

Uwaga! Nie zaleca się podawania dzieciom surowej ryby pod żadną postacią. Dla ich bezpieczeństwa ryba przed podaniem powinna być wcześniej poddana dokładnej obróbce cieplnej.

Ryby a alergie

Wprowadzanie ryby do diety malucha powinno być przemyślane i ostrożne – niektóre z ryb mogą wywoływać reakcję alergiczną. Dlatego najpierw należy podać jedynie niewielką ilość, po czym dokładnie obserwować malucha pod kątem ewentualnych reakcji uczuleniowych.

U dzieci szczególnie wrażliwych lub u maluchów, u których pojawiły się niepożądane reakcje, ryby należy wprowadzać później.

Jak zachęcić dziecko do zjedzenia rybnego posiłku? 

Ze względu na swój szczególny smak i zapach często zdarza się, że maluchy wcale nie są chętnie do jedzenia ryb. Trudno namówić malca do zjedzenia czegoś, co, w jego przekonaniu nie pachnie, ani nie wygląda zbyt smakowicie. Jak przemycić rybę do jadłospisu?

Atrakcyjne przyrządzanie ryby dla dziecka

Przede wszystkim należy unikać smażenia ryby w głębokim oleju – zwłaszcza w panierce. Olej rozmazujący się na podniebieniu może skutecznie zniechęcić malucha do ponownego spożycia ryby. Posiłki panierowane i smażone w głębokim tłuszczu są ciężkostrawne, więc o ból brzucha i mdłości, a tym samym negatywne skojarzenia z jedzeniem ryb nietrudno. Lepiej więc rybę ugotować (w wodzie lub na parze), albo przyrządzić ją w piekarniku.

Dokładne pozbycie się ości

Dzieci nie przepadają za rybami z jeszcze jednego powodu – to ości. O ile są duże i widać je gołym okiem, to wyciągnięcie ich z ryby przed jej spożyciem nie jest problemem. Gorzej jednak, gdy obecność ości – zwykle małych, ale ostrych – odkrywa się już w trakcie posiłku, mając go w buzi. Zakłucie się w dziąsła, język czy policzek, a co gorsza – połknięcie ości – to bardzo nieprzyjemne doświadczenia, które mogą skutecznie zniechęcić malucha do ponownego spożycia ryby. 

Dlatego przed podaniem dziecku rybnego posiłku należy dokładnie przejrzeć rybę i wyjąć z niej wszystkie ości. Te niestety zdarzają się nawet w filetach. Aby zmniejszyć ryzyko natrafienia na ość, ryby warto zmielić – tworząc z nich np. rybne kotleciki czy klopsiki. To również forma atrakcyjna wizualnie, a jeśli zrobi się kotleciki warzywno-rybne, maluch z pewnością zje je o wiele chętniej niż zwykły kawałek położony na talerzu. 

Inna forma podania ryby

Kanapka z pastą rybną czy tuńczykiem z puszki, a także zupa rybna to równie dobre pomysły na to, by uatrakcyjnić maluchowi posiłek. 

Jaka jest alternatywa dla ryb? 

Ryby w diecie dziecka są istotnym elementem, wpływającym na ich zdrowie i samopoczucie. Co jednak, jeśli pomimo wszelkich starań, pociecha konsekwentnie odmawia spożywania ich? Alternatywą dla dostarczania kwasów omega-3, w tym oczywiście DHA, może być w takim przypadku podawanie suplementów diety, zawierających te cenne składniki. 

Jednym z nich jest Möller’s Mój Pierwszy Tran Norweski. Można podawać go maluchowi już od 4. tygodnia życia, by wesprzeć jego zdrowy rozwój. Tran, czyli olej z wątroby dorsza, zawiera zarówno witaminę D3, jak i kwasy omega-3. Mój Pierwszy Tran Norweski zawiera aż 1200 mg omega-3, które wspierają prawidłowy rozwój wzroku niemowląt do 12.m.ż, a także 400 IU witaminy D3, która wspiera układ odpornościowy, a także wzrost i rozwój kości⁵.

Tran można podawać maluchowi na kilka sposobów: bezpośrednio na łyżeczce lub jako dodatek do soczków, zupek i innych posiłków. Dzięki temu maluch, który nie przepada za rybami, nie będzie stratny!

Bibliografia

¹Szajewska, H., Socha, P., Horvath, A., Rybak, A., Zalewski, B. M., Nehring-Gugulska, M., … & Weker, H. (2021). Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Pediatria, 11, 321-338.
²Skiba A., Woś A., Boznański A., Wprowadzanie nowych pokarmów do diety dziecka w ujęciu praktycznym opartym na aktualnych rekomendacjach, Gabinet Prywatny Tom: 24 Zeszyt: 5 (255).
³ZAGÓRECKA, Ewa et PIOTROWSKA-JASTRZĘBSKA, Janina. Żywienie niemowląt–wybrane aspekty. Pediatria Polska, 2007, vol. 82, no 7, p. 559-566.
⁴FIDLER-WITOŃ, E., MIKOŁAJCZAK, KLAUDIA, WABERSKA, MAGDALENA, et al. Żywienie niemowląt a aktualne rekomendacje. Nowiny Lekarskie, 2010, vol. 79, no 5, p. 356-361.
⁵https://www.mollers.pl/moj-pierwszy-tran-norweski/