Profilaktyka grypy, jak uchronić się przed grypą w sezonie?

Grypa to jedna z najczęściej spotykanych wirusowych chorób zakaźnych. Z badań Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że co roku na grypę i zakażenia wirusami grypopodobnymi choruje od 300 mln do 1,5 mld osób na całym świecie, z czego 3-5 mln ludzi cierpi z powodu pochorobowych powikłań zdrowotnych¹. Grypy nie należy bagatelizować, bowiem może ona nawet zagrażać życiu. Jak odpowiednio przygotować się na sezon grypowy?

Sprawdź, jak uchronić się przed grypą i i jak cieszyć się nienagannym zdrowiem o każdej porze roku.

Udostępnij

Czym jest grypa?

Grypa to ostra, wirusowa choroba zakaźna układu oddechowego, wywołana przez wirusy grypy typu A lub B. Infekcje grypowe występują na całym świecie, a szczyt zachorowań przypada co roku w sezonie jesienno-zimowym. Szacuje się, że każdego roku na grypę zapada 5 do 10% dorosłych i 20 do 30% dzieci^[6].

Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową – zakażona osoba przekazuje wirusa ze śliną podczas kichania lub kasłania.

Do najczęstszych objawów grypy należą^[5]:

• wysoka temperatura (powyżej 38°C),
• ogólne zmęczenie i rozbicie,
• bóle głowy,
• bóle mięśniowo-stawowe,
• suchy kaszel.

Rzadziej mogą występować objawy tj. nieżyt nosa, ból gardła, nudności, wymioty, biegunka i bóle brzucha. Objawy grypy pojawiają się nagle, zwykle w okresie od 1 do 4 dni od zakażenia^[4].

Grypa często bywa bagatelizowana, jednak trzeba wiedzieć, że pozostawiona bez odpowiedniego leczenia może prowadzić do groźnych powikłań^[4]:

• ze strony układu oddechowego (zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc zaostrzenie astmy),
• ze strony układu krążenia (zapalenie mięśnia sercowego, infekcyjne zapalenie osierdzia/wsierdzie, zwiększone ryzyko zawału),
• ze strony układu nerwowego (encefalopatie grypowe, zapalenie mózgu i opon mózgowych, zespół Guillain-Barre).

Sposoby zapobiegania grypie

Profilaktyka grypy obejmuje 5 sposobów zapobiegania infekcji, zalecanych przez WHO. W  Polsce szczyt zachorowań na grypę przypada od stycznia do marca. Jak chronić się przed grypą^[5]?

Poddaj się szczepieniu

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania grypie są coroczne szczepienia profilaktyczne, które mają na celu podnieść odporność na wirusa grypy. Szczepienia przeciw grypie przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia powikłań pogrypowych. 

Są one szczególnie istotne dla kobiet planujących ciążę lub będących w ciąży, dla dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat oraz osób starszych zmagających się z chorobami przewlekłymi. Należy pamiętać, że obrzęk i bolesność w miejscu wkłucia oraz wysoka gorączka są naturalną reakcją na szczepienie. Szacuje się, że objawy te trwają od jednego dnia do dwóch. Co istotne – szczepionka przeciw grypie, nie może wywołać grypy.

Myj ręce i dbaj o higienę

Dotknięcie klamki czy poręczy w autobusie sprawia, że na naszych rękach pojawia się od 100 do 10 tys. komórek drobnoustrojów, które mogą przyczynić się do wystąpienia zatruć pokarmowych czy grypy.

Dbanie o higienę oraz nawyk regularnego mycia rąk może uchronić nas przed grypą. Kilkadziesiąt sekund mycia rąk wystarczy, aby oczyścić je z blisko 90 proc. bakterii. W sytuacjach, gdy woda i mydło nie znajdują się w zasięgu ręki, możesz użyć preparatu do dezynfekcji rąk na bazie alkoholu.

Nie dotykaj oczu, nosa i ust

Jak chronić się przed grypą? Wirus przenoszony jest głównie drogą kropelkową – może znajdować się w powietrzu, jak i na skórze rąk. Wnika do organizmu przez błony śluzowe nosa, ust i oczu. Co prawda, nie masz wpływu na to, co wdychasz, ale możesz zadbać o to, aby wirus nie dostał się do organizmu przez niepotrzebne dotykanie twarzy. W sytuacjach, w których konieczne jest dotknięcie okolicy oczu, nosa i ust, zaleca się dokładne umycie rąk i wykorzystanie do tego czystej chusteczki.

Ogranicz przebywanie w zatłoczonych miejscach

Grypa to choroba zakaźna, która przenoszona jest drogą kropelkową. Jak zapobiegać grypie? W zatłoczonych miejscach, takich jak szkoły, środki transportu publicznego czy sklepu, ryzyko zakażenia znacząco wzrasta. Dlatego jeśli istnieje taka możliwość – zamiast podróży tramwajem, wybierz spacer lub rower. W ten sposób nie tylko zmniejszysz ryzyko zakażenia, ale i zadbasz o własną kondycję.

Zostań w domu, jeśli dostrzeżesz niepokojące objawy

Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy, przypominające grypę – zostań w domu. Pamiętaj, że przebywanie w otoczeniu innych osób naraża ich na zakażenie wirusem. Szybka izolacja może zapobiec dalszemu rozprzestrzenianiu się wirusa, a nawet – uratować życie innym. 

Jak uchronić się przed grypą? Domowe sposoby

Oprócz sposobów zalecanych przez WHO zapobiegając grypie, warto dodatkowo podjąć  takie kroki jak dbanie o odpowiedni ubiór – zarówno nadmierne przegrzanie, jak i wychłodzenie organizmu może zwiększyć ryzyko infekcji poprzez rozregulowanie procesów termoregulacyjnych.

Dobrze również jeszcze przed sezonem grypowym wesprzeć odporność organizmu poprzez zwiększenie podaży witamin w diecie, zwłaszcza witaminy C i D₃, które mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego. Także pierwiastki takie, jak cynk i selen wspierają prawidłową odpowiedź immunologiczną organizmu, sprawiając, że jest on mniej podatny na infekcje, a w razie zakażenia, objawy są łagodniejsze i trwają krócej^[2].

Dlatego w okresie zwiększonej zachorowalności kluczowa jest zbilansowana dieta, bogata w witaminy i minerały, zawierająca odpowiednie ilości owoców, warzyw, kiszonek i naturalnych olejów.

Jak wygląda leczenie grypy?

Jeśli zapobieganie infekcji grypy nie przyniesie odpowiedniego efektu i dojdzie do zakażenia, główne sposoby leczenia polegają na łagodzeniu występujących objawów. Działania lecznicze opierają się na stosowaniu leków przeciwgorączkowych, przeciwbólowych i przeciwzapalnych^[2].
Przez cały okres rekonwalescencji zaleca się pozostanie w izolacji, odpowiedni odpoczynek oraz zbilansowaną dietę bogatą w witaminy i zawierającą odpowiednią ilość płynów.

Grypa często bywa mylona z przeziębieniem, jednak w przypadku infekcji grypowej czas zdrowienia jest dłuższy, a objawy są zwykle bardzo nasilone. To bardzo ważne, by prawidłowo rozpoznać grypę, ponieważ marginalizowanie jej może doprowadzić do poważnych powikłań (zapalenie płuc, zapalenie zatok, a w niektórych przypadkach nawet do chorób kardiologicznych tj. infekcyjne zapalenie wsierdzia)^[3].

Jak chronić się przed grypą? Podsumowanie

Odpowiednia profilaktyka grypy może znacząco obniżyć ryzyko zachorowania nawet w okresie, gdy częstość zapadalności na infekcje grypowe lawinowo wzrasta. A w przypadku wystąpienia niepokojących symptomów, mogących zwiastować grypę, warto pozostać w domu, chroniąc siebie i innych przed rozprzestrzenianiem infekcji.

Jeśli jednak symptomy się zaostrzają, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, pamiętając o tym, że nieleczona grypa może prowadzić do wielu nieprzyjemnych powikłań.

Bibliografia:

¹ https://www.gov.pl/web/wsse-krakow/grypa2 [dostęp: 11.10.2024]
² https://www.nfz-lodz.pl/dlapacjentow/aktualnosci/4414-grypa-jak-jej-zapobiec [dostęp 18.08.2024]
³ https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/grypa-chron-sie-przed-powiklaniami [dostęp 18.08.2024]
⁴ Nowicka-Żuchowska A., Żuchowski A., Leczenie przeziębienia i grypy u dzieci, Lek w Polsce, 11/2019
⁵ Szczeklik A., Gajewski P., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, 2018
⁶ Ciebiada, M., Barylski, M., Ciebiada-Adamiec, A., Kmiecik, T., & Górska-Ciebiada, M. Szczepienia ochronne u osób w wieku podeszłym Vaccinations in elderly patients.