Dwa rodzaje odporności organizmu – nabyta i wrodzona

Odporność nabyta i odporność wrodzona – czym się różnią te dwa rodzaje odporności? Sprawdź, jak o nie dbać i wspierać, by cieszyć się dobrym zdrowiem

Udostępnij

Jakie są rodzaje odporności i jak możemy je wspierać?

Mówi się, że genów nie da się oszukać. I nie chodzi wyłącznie o fizyczne podobieństwo do swoich przodków, ale również o to, co pozostawili po sobie w… spadku. Jednym z takich darów może być odporność, a przynajmniej jedna z dwóch rodzajów, w którą może być „zaopatrzony” człowiek.

Rodzaje odporności organizmu

Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje odporności organizmu – wrodzoną i nabytą. Obie cechują się innymi sposobami funkcjonowania i obrony organizmu, obie wynikają z innych warunków. Czym się różnią i jak dbać o odporność w zależności od jej rodzaju?

Wrodzona odporność organizmu zwana jest również nieswoistą. To właśnie ona jest uwarunkowana genetycznie, a procesy zachodzące z jej udziałem są nieprecyzyjne i zależne od jej, można powiedzieć, mocy, indywidualne dla każdego organizmu.

 Odporność nieswoista odpowiada za uniemożliwienie wirusom, bakteriom, drobnoustrojom i innym patogenom wnikanie do organizmu lub – w przypadku niezapobiegnięciu infekcji – szybkie unieszkodliwienie czynników chorobotwórczych, zanim zdążą wyrządzić szkody w organizmie.

Wrodzona odporność wynika z kondycji, a jednocześnie kształtowana jest między innymi na powierzchni skóry, w błonach śluzowych układu oddechowego oraz w układzie pokarmowym. Warunkuje również niektóre odruchy obronne organizmu takie jak podwyższona temperatura czy procesy oczyszczające, jak biegunka lub wymioty. Reakcja organizmu, uwarunkowana odpornością wrodzoną, jest zazwyczaj szybka, do kilku godzin od zainfekowania komórek.

Jak wspierać wrodzoną odporność organizmu?

Dla prawidłowej pracy układu odpornościowego niezbędne jest jego odpowiednie wsparcie. W przypadku odporności wrodzonej będzie to szereg działań, które sprawią, że będzie ona nadbudowywana o dodatkową siłę, która sprawi, że organizm będzie lepiej przystosowany do wszelkich niedogodności, a w razie infekcji szybciej będzie ją zwalczał i nie będzie ona inwazyjna. Wspieranie wrodzonej odporności ma ścisły związek z układami, z którymi – można powiedzieć – współpracuje, w tym głównie z układem pokarmowym. Opiera się również na hartowaniu organizmu, a więc przystosowywaniu go do różnych warunków atmosferycznych oraz środowiskowych poprzez odpowiedni strój i aktywność fizyczną.

Wpływ diety na odporność organizmu

Dieta ma największe znaczenie, jeśli chodzi o odporność. Wraz z nią dostarcza się do organizmu wszystko, co niezbędne, by wszystkie układy – w tym układ immunologiczny – mogły prawidłowo funkcjonować. Niezbędne są więc witaminy, głównie witamina A, C, D i E, składniki mineralne oraz kwasy tłuszczowe, mające ogromny wpływ na odporność poprzez budowanie i wzmacnianie ścian komórkowych. Niektóre ze składników organizm wytwarza sam, inne magazynuje, ale niektórych nie jest w stanie ani samodzielnie wyprodukować, ani przechować w odpowiedniej ilości (np. kwasów omega 3 i witaminy D), a i dieta bywa niewystarczająca. Dlatego tak ważna jest suplementacja odpowiednimi środkami, np. tranem, który dostarcza odpowiedniej dawki niezbędnych kwasów EPA I DHA oraz witaminy D. Warto korzystać z jak najczystszych specyfików i sprawdzonych marek, które stawiają na najwyższą jakość wykorzystywanych surowców. Olej z wątroby z dorsza, wykorzystywany m.in. przez markę Möller’s, pochodzi ze sprawdzonych, certyfikowanych źródeł, dlatego można mieć pewność, że będzie nie tylko bezpieczny, ale i skuteczny w walce o zwiększenie odporności organizmu.

Nabyta odporność organizmu

Drugim rodzajem odporności, która wspiera organizm w obronie przed infekcjami, jest odporność nabyta, czyli swoista. Rozwija się od pierwszych chwil życia, najpierw z udziałem przeciwciał pochodzących od matki, a po około 1 roku życia poprzez zwiększenie wydajności własnych zasobów. Dlatego można przyjąć, że odporność nabyta jest nie nabywana, a raczej udoskonalana. Zostaje aktywowana, kiedy zawodzi odporność nieswoista, a więc kiedy dochodzi do zainfekowania. Wówczas organizm zaczyna wytwarzać komórki, których celem jest neutralizacja patogenów. Za działanie odporności swoistej odpowiedzialne są głównie limfocyty T, odpowiedzialne za komórkową odpowiedź odpornościową, powstałe w grasicy oraz limfocyty B (powstałe w czerwonym szpiku kostnym), które odpowiadają za humoralną (łac. humor – płyn) odpowiedź odpornościową, wyzwalaną w osoczu krwi i płynie tkankowym. Swój udział mają także monocyty, największe z białych krwinek, powstałe w szpiku kostnym, które biorą udział w walce z patogenami. Aby uruchomić odporność nabytą, organizm potrzebuje kilku dni.

Jak wzmacniać nabytą odporność organizmu?

Nabywanie swoistej odporności organizmu odbywa się poprzez przechodzenie chorób. Słowem – organizm uodparnia się podczas walki z infekcją i po jej przebyciu. Układ odpornościowy zapamiętuje dany patogen, dzięki czemu potrafi się przed nim bronić w przypadku kolejnego ataku. Odporność nabytą zdobywa się również wraz ze szczepieniami ochronnymi oraz tymi zawierającymi przeciwciała.

Wzmacnianie odporności nabytej odbywa się niemal tak samo, jak w przypadku odporności wrodzonej. Równie ważna jest dieta, wraz ze wszystkimi niezbędnymi składnikami odżywczymi oraz aktywność fizyczna. Można przyjąć, że wraz z przechodzeniem poszczególnych chorób, organizm coraz bardziej się uodparnia, zwiększa się wydajność odporności nabytej. Dlatego całkowite wyeliminowanie kontaktu z drobnoustrojami, przesadnie sterylny tryb życia czy nadmierna higiena mają znaczny wpływ na jej osłabienie. Z kolei zbilansowany jadłospis oraz wsparcie specyfikami, jak na przykład wspomnianym tranem, może sprawić, że organizm stanie się silniejszy także w chwilach zainfekowania i w efekcie będzie się nie tylko uodparniał, ale również szybciej zwalczał objawy chorobowe. Idealna równowaga między odpornością wrodzoną a nabytą, pielęgnowana poprzez odpowiednią dietę, aktywność i – po prostu – dbałość o zdrowie, pozwala na cieszenie się nie tylko dobrą kondycją, ale i… samopoczuciem. Wszak w zdrowym ciele zdrowy duch!