Choroby serca – jakie czynniki potęgują ryzyko?

Choroby związane z układem sercowo-naczyniowym stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów w Europie. Jakie są choroby serca, które czynniki zwiększają ryzyko zachorowania i jak się ich wystrzegać?

Udostępnij

Choroby serca – objawy i charakterystyczne symptomy

Objawy schorzeń i chorób serca to najczęściej:

• Ból w klatce piersiowej – ma on najczęściej charakter „dławicowy”. Może być spowodowany niedokrwieniem mięśnia sercowego i zbyt małym jego natlenieniem. Przez pacjentów jest zazwyczaj opisywany jako ból „tępy”, przybierający postać trudnego do konkretnego zlokalizowania dyskomfortu, niekiedy promieniujący na lewą stronę barku, szyi, ramienia czy żuchwy. Zazwyczaj trwa do 10 minut. W przypadku kiedy związane z nim dolegliwości są silniejsze i trwają dłużej niż pół godziny, może zwiastować zawał serca.
• Kołatanie serca – jest odczuwane jako przyspieszone lub nieregularne bicie serca, które jednak nie musi zawsze zwiastować choroby (pojawia się niekiedy u zdrowych osób przy dużym stresie, intensywnych emocjach czy wysiłku fizycznym).
• Duszności – stanowią częsty objaw związany z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu sercowo-naczyniowego.
• Obrzęki – powstają na skutek gromadzenia się płynu poza naczyniami tkanek, co może być spowodowane na przykład niewydolnością prawej komory serca.

Jakie choroby serca występują najczęściej?

Do jednych z najczęściej występujących należą: choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa), zaburzenia rytmu serca (arytmia), niewydolność serca i zawał.

Choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa)

Choroba wieńcowa spowodowana jest niedostatecznym zaopatrywaniem serca w krew tętniczą, a co za tym idzie w tlen i niezbędne substancje odżywcze. Objawia się między innymi problemami z oddychaniem i bólem lub dyskomfortem w klatce piersiowej, pojawiającym się po nieznacznym wysiłku, przyrostem masy ciała, uczuciem zmęczenia, niekiedy obrzękiem łydek.

Czynniki ryzyka choroby niedokrwiennej serca to przede wszystkim współwystępujące choroby (miażdżyca, cukrzyca, otyłość brzuszna, nadciśnienie tętnicze), niski poziom aktywności fizycznej, podwyższony poziom cholesterolu, przewlekły stres, palenie papierosów oraz nadużywanie alkoholu.

Zaburzenia rytmu serca (arytmia serca)

Zaburzenia rytmu serca to zbiorcza nazwa różnego rodzaju schorzeń, których wspólną cechą są nieregularne skurcze mięśnia sercowego. Arytmię stwierdza się wówczas, kiedy częstotliwość skurczy wykracza poza zakres 60-100 uderzeń na minutę.

W zależności od konkretnego rodzaju arytmii, wśród najczęstszych objawów może pojawiać się uczucie nieregularnego lub zbyt szybkiego/zbyt wolnego bicia serca, duszności, zawroty głowy, zaburzenia pamięci, czasami również omdlenia wraz z utratą przytomności.

Niewydolność serca

Niewydolność serca oznacza stan, kiedy serce nie pracuje poprawnie, a co za tym idzie – nie jest ono w stanie zapewnić wystarczającego przepływu krwi w całym organizmie. Za tą przypadłość odpowiadają schorzenia, takie jak nadciśnienie, przebyty zawał serca, choroba wieńcowa, choroby zastawkowe czy choroby mięśnia sercowego.

Niewydolność serca może objawiać się – w zależności od tego, czy dotyczy prawej, czy lewej komory – dusznością, zawrotami głowy, uczuciem zmęczenia czy zimnymi dłońmi i stopami (prawa komora) lub obrzękami kończyn, częstym oddawaniem moczu czy zaburzeniami krzepnięcia krwi (lewa komora).  

Zawał serca

Zawał serca jest jedną z bardziej poważnych i niebezpiecznych objawów choroby serca, która może prowadzić do śmierci. Stanowi postać choroby wieńcowej i objawia się niedokrwieniem serca na skutek zamknięcia się tętnicy wieńcowej odpowiedzialnej za doprowadzanie krwi do tego narządu.

Zawał zwiastują często takie objawy, jak silny ból w klatce piersiowej, duszności i kaszel, zawroty głowy i omdlenia, osłabienie, nudności i kołatanie serca.  

Profilaktyka chorób serca

W zapobieganiu chorobom serca niezwykle ważne są działania profilaktyczne. Co zatem robić, aby zmniejszyć ryzyko zachorowania?

Czynniki zwiększające ryzyko chorób serca – jak im przeciwdziałać?

Jednym z głównych czynników zwiększających ryzyko zachorowania na choroby serca jest niezdrowy styl życia. Dotyczy to przede wszystkim:

• złego odżywiania, które opiera się na dużych ilościach szkodliwych tłuszczów, soli i cukru;
• palenia tytoniu (również biernego);
• nadużywania alkoholu;
• przewlekłego stresu;
• braku aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia;
• niedostatecznej ilości snu.

A zatem, aby zniwelować ryzyko chorób serca należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią dietę, ograniczenie używek, codzienny ruch, regularność i odpowiednią długość snu, (najlepiej 8 godzin na dobę) oraz unikanie nadmiernie stresujących sytuacji.

Warto przeczytać: Jak wzmocnić serce? 7 sprawdzonych sposobów dobrych dla serca!

Dieta na choroby serca 

Jedną z najważniejszych metod profilaktyki chorób serca powinna być odpowiednia dieta. Warto zwracać uwagę, aby dieta na serce była bogata w składniki korzystnie oddziałujące na układ sercowo-naczyniowy:

• Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 – w dużych ilościach występują w tłustych rybach (śledziu, makreli, tuńczyku, łososiu), tranie (oleju z wątroby dorsza), oleju rzepakowym i lnianym oraz w oliwie z oliwek.
• Kwas foliowy – występuje w produktach pełnoziarnistych (pieczywie i makaronach z pełnego ziarna, ryżu brązowym, kaszach), roślinach strączkowych (fasoli, grochu, bobie) i zielonych warzywach (sałacie, brokułach, szpinaku, natce pietruszki).
• Sterole i stanole roślinne – ich bogatym źródłem są zielone warzywa, takie jak brukselka, brokuły czy boćwina.
• Potas – pierwiastek ten warto uzupełniać poprzez dietę bogatą w pomidory, banany czy ziemniaki.
• Antyoksydanty – wśród nich najważniejszą rolę w przeciwdziałaniu chorobom serca odgrywają witamina C i witamina E, które występują w wielu owocach i warzywach (malinach, jagodach, papryce, jarmużu).

Bibliografia:

• https://journals.viamedica.pl/kardiologia_inwazyjna/article/download/56827/43174
• https://kpbc.umk.pl/Content/46277/02_Kubica.pdf