Kwasy omega-3 dla dzieci: wpływ i właściwości dla dziecka

Mózg jest zbudowany w 60% z tłuszczu, wśród których znajdują się m.in. wielonienasycone kwasy tłuszczowe¹. Znaczenie kwasów omega-3 dla dzieci jest zatem widoczne gołym okiem. To właśnie dzięki nim niemowlęta mogą liczyć na prawidłowy rozwój mózgu, układu nerwowego i narządu wzroku. Dla nastolatków jest to natomiast szansa na większą koncentrację i lepszy sen. Jakie kwasy omega-3 dla dzieci są najważniejsze?

Udostępnij

Czym są kwasy omega-3 i jaką rolę pełnią w rozwoju organizmu?

Kwasy tłuszczowe omega-3 należą do NNKT, czyli niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Są to kluczowe składniki, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie m.in. układu nerwowego i wzrokowego. Co więcej, do grupy tych związków należy też DHA, który pobudza wzrost komórek nerwowych. Z tego względu kwasy omega-3 są kluczowe dla dzieci. Odpowiednie ilości substancji dbają o rozwój mózgu maluchów.

Warto wiedzieć, iż kwasy te dzielą się na 3 różne grupy:

• ALA, czyli kwas a-linolenowy. Wspomaga on usuwanie toksyn z organizmu, a także przekształca się w kolejne kwasy wielonienasycone.
• DHA, znany jako kwas dokozaheksaenowy. Jest elementem budulcowym komórek siatkówki oka. Bierze również udział w budowie błon komórkowych kory mózgowej.
• EPA, czyli kwas eikozapentaenowy. Dzięki jego obecności możliwa jest produkcja związków działających antyagregacyjnie. Oznacza to, że redukują one ryzyko m.in. zawału oraz udaru.

Zbilansowana dieta powinna być bogata w kwasy omega-3. Dla dzieci to szczególnie istotne substancje, bez których trudno o prawidłowy rozwój szkraba. Organizm nie jest jednak w stanie samodzielnie ich wyprodukować, dlatego konieczne jest dostarczanie ich wraz z pożywieniem.

Kwasy omega-3 dla dzieci – jak wpływają na rozwój dziecka?

Szczególną uwagę należy przyłożyć do diety malucha od jego urodzenia aż po 1. rok życia. Kwasy tłuszczowe omega-3 dla niemowląt wspierają budowę mózgu. Ma to znaczenie przede wszystkim u wcześniaków, które potrzebują dodatkowej pomocy w fazie wzrostu. Związki chronią również przed zaburzeniami układu nerwowego i dbają o wzrok szkraba. Kwas tłuszczowy omega-3 dla niemowląt może też zmniejszać ryzyko wystąpienia alergii i infekcji w przyszłości.

Starsze pociechy także potrzebują odpowiedniej diety. Kwasy omega-3 dla dzieci są polecane na koncentrację. Związki DHA i EPA wspierają pamięć i mogą przyspieszać procesy myślowe. O pozytywnym wpływie tych substancji mówi się też przy ruchliwych szkrabach. Witamina omega-3 dla dzieci nadpobudliwych może być szansą na wyciszenie malucha i ułatwić mu spokojny sen.

Wpływ na rozwój mózgu i układu nerwowego

O odpowiednim spożyciu kwasów NNKT warto pamiętać już w ciąży. Gdy są przyjmowane przez matkę, docierają do płodu przez łożysko. W ten sposób formujący się organizm malucha otrzymuje wsparcie podczas budowy układu nerwowego.

Obecny w kwasach tłuszczowych omega-3 kwas DHA jest kluczowy dla dzieci. Pomaga on w budowie nowych neuronów o długich wypustkach i wielu rozgałęzieniach. Przyczynia się też do wzrostu samego mózgu, dlatego potrzebny jest u niemowląt.

Poprawiona odporność malucha

NNKT wspierają układ immunologiczny, dzięki czemu organizm jest w stanie lepiej bronić się przed infekcjami. Kwasy tłuszczowe omega-3 dla dzieci i nastolatków to więc sposób wzmocnienie odporności. Uzupełnianie tych substancji może zatem okazać się przydatne w okresach jesiennych i zimowych. To właśnie wtedy ryzyko przeziębienia jest najwyższe.

W kwasie omega-3 dla dzieci ważny jest nie tylko DHA, ale i EPA. Związek przyczynia się do produkcji eikozanoid (substancji hormonopodobnych), które z kolei łagodzą przebieg alergii. Efekty NNKT dla niemowląt można zauważyć również w postaci rzadszych uczuleń.

Wspieranie funkcji poznawczych dziecka

W jadłospisie malucha powinny znaleźć się wszystkie kwasy tłuszczowe omega-3, 6 i 9. Dla dzieci takie zestawienie jest najkorzystniejsze, gdyż dostarcza im substancji potrzebnych do prawidłowego rozwoju psychofizycznego. Mówi się, że związki te przyczyniają się do poprawy zapamiętywania. Dla nastolatków omega-3 i obecny w niej DHA są więc sposobem na koncentrację, dlatego pociechy mogą osiągać lepsze wyniki w szkole.

Co ciekawe, związki te wydają się wpływać też na inteligencję. Rozbudowują siatkę neuronów i usprawniają komunikację między poszczególnymi połączeniami. Zarówno kwasy omega-3 jak i omega-6 są dla dzieci wsparciem podczas rozwoju funkcji poznawczych, a to z kolei może przełożyć się na wzrost IQ u pociech.

Możliwe łagodzenie objawów nadpobudliwości

Wyciszające i relaksujące właściwości związków są doceniane przez rodziców wyjątkowo ruchliwych maluchów. Jakie kwasy tłuszczowe omega wybrać dla dzieci nadpobudliwych? Ulgę mogą przynieść omega-3 z wysoką zawartością DHA. Substancja ta koi układ nerwowy i łagodzi objawy nadmiernej aktywności ruchowej. Co więcej, zauważono też możliwą korelację między spożywaniem witamin omega-3 u dzieci a spokojnym i regenerującym snem.

W czym są kwasy omega-3? Jakie wybrać najlepsze źródła dla dzieci?

Gdy mowa o tym, jakie źródła kwasów omega-3 dla dzieci wybrać, prym wiodą ryby. Na szczególne uznanie zasługuje dorsz. Duże dawki DHA znajdują się też w łososiu, śledziu czy pstrągu. Jeśli natomiast szuka się kwasów ALA, warto sięgnąć po oleje roślinne, np. lniany lub sojowy. Dobrze sprawdzą się również orzechy włoskie.

Ważne jest, by pamiętać, że dieta musi być zbilansowana i dostarczać wielu składników odżywczych. Z tego względu należy się zastanowić, jakie kwasy tłuszczowe dla dzieci są potrzebne. Będą to nie tylko omega-3, ale i omega-6 oraz omega-9. Na szczęście znajdują się one w podobnych produktach. Aby je uzupełnić, trzeba więc spożywać tłuste ryby, nasiona i oleje roślinne.

Warto przeczytać: Zdrowe ryby w diecie dziecka. Jakie gatunki ryb najchętniej jedzą maluchy?

Uzupełnianie braków omega-3 poprzez suplementację

Kwasy omega-3, 6 i 9 dla dzieci można znaleźć we wspomnianych artykułach spożywczych. Trzeba jednak mieć na uwadze, że spożycie tych produktów w Polsce jest wyjątkowo niskie. Najwięcej cennych związków znajduje się w rybach, podczas gdy Polacy spożywają ok. 13,33 kg owoców morza i ryb w ciągu roku². To znacznie mniej, niż rekomendowana średnia, wynosząca ok. 23 kg na osobę rocznie. Można się więc domyślać, że dzieci również przejawiają niedobory kwasów omega-3 (w tym DHA i ALA), 6 i 9.

Nawet, gdy rodzice starają się wprowadzić potrzebne pożywienie do jadłospisu malucha, często ponoszą porażkę. Szkraby zazwyczaj stronią od ryb, a dorsz zupełnie nie przypada im do gustu. Część pociech jest też niejadkami, a lista lubianych przez nie produktów jest bardzo ograniczona. Wówczas wsparciem dla diety mogą okazać się żelki, syropy czy kapsułki dla dzieci z kwasem omega-3.

Wśród produktów zasługujących na uwagę znajduje się tran w płynie Moller’s. To olej z wątroby dorsza, który dodatkowo wzbogacono o witaminy A, E i D3. Tak przygotowany wyrób może wspierać rozwój malucha i urozmaicać jego jadłospis. Dla nastolatków najlepiej sprawdzą się kapsułki z zamkniętą w środku substancją. Młodsze pociechy mogą zaś sięgnąć po syrop lub żelki z omega-3 w kształcie rybek. Taka forma podania sprawi, że suplementacja nie sprawi problemów rodzicom nawet wyjątkowo wymagających szkrabów.

Warto przeczytać więcej: Tran dla dzieci – na co pomaga? Od kiedy i jak podawać tran dziecku?

Jaka dawka omega-3 dla dzieci jest odpowiednia?

To, jaka dawka omega-3 dla dzieci będzie najlepsza, zależy od wieku pociech. Należy również pamiętać, że dbanie o odpowiedni poziom tych substancji zaczyna się już w okresie ciąży. Dziennie zaleca się przyjmować następujące ilości DHA i EPA³:

• kobiety ciężarne i w okresie karmienia – 350-450 mg DHA i 250 mg EPA;
• dzieci od 7 do 24 miesięcy – 100 mg DHA;
• dzieci powyżej roku do 18 lat – 250 mg DHA i EPA.

Zapotrzebowanie na kwas ALA u dzieci jest natomiast ściśle powiązane z ich potrzebami energetycznymi. Substancja ta powinna stanowić ok. 0,5% energii.

Należy pamiętać, że w tłustych i słodkowodnych rybach (takich jak dorsz) znajdują się nie tylko cenne związki omega-3, ale i inne tłuszcze. Ich nadmiar jest szkodliwy zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Wspomniane substancje powinny być jedynie częścią diety i wypełniać ok. 30% procent całego jadłospisu. Zbyt duża ilość tłuszczu może prowadzić m.in. do otyłości, niewydolności krążenia czy wzrostu cholesterolu.

To warto zapamiętać o omega-3 dla dzieci

Zebrana wiedza pozwala określić, jak ważne są kwasy omega-3 dla dzieci oraz z jakich źródeł można je czerpać. To warto zapamiętać:

• Kwasy tłuszczowe omega-3 wspierają rozwój dzieci, są budulcem mózgu i siatkówki. Mają również wpływ na układ nerwowy.
• Odpowiednio wykorzystane mogą być przydatne u maluchów z nadpobudliwością. Wydają się także wspomagać koncentrację i ułatwiać zasypianie.
• Organizm ludzki nie produkuje kwasów omega-3. Dla dzieci i dorosłych najlepszym rozwiązaniem jest zatem zbilansowana dieta bogata w ryby (np. dorsze). Uzupełnieniem jadłospisu mogą być także suplementy diety.

Bibliografia

• 1 – Czy wiesz, ile potrzebujesz tłuszczów? Lucjan Szponar, Hanna Mojska, Maciej Ołtarzewski Redaktor naukowy serii „Czy wiesz, ile potrzebujesz…”: prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz; Instytut Żywności i Żywienia 2 – https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/broszura-tluszcze-3.pdf [dostęp online: 12.07.2022]
• 2 – American Heart Association: „Fish, Levels of Mercury and Omega-3 fatty acids.”
• 3 – NIH Office of Dietary Supplements: “Omega-3 Fatty Acids.”
• 4 – Do Omega-3/6 Fatty Acids Have a Therapeutic Role in Children and Young People with ADHD? – PMC https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5603098/ [dostęp online: 12.07.2022]
• 5 – Fatty acids and sleep in UK children: subjective and pilot objective sleep results from the DOLAB study–a randomized controlled trial; Paul Montgomery 1, Jennifer R Burton, Richard P Sewell, Thees F Spreckelsen, Alexandra J Richardson, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24605819/ [dostęp online: 12.07.2022]
• 6 – Docosahexaenoic acid supplementation increases prefrontal cortex activation during sustained attention in healthy boys: a placebo-controlled, dose-ranging, functional magnetic resonance imaging study; Robert K McNamara 1, Jessica Able, Ronald Jandacek, Therese Rider, Patrick Tso, James C Eliassen, David Alfieri, Wade Weber, Kelly Jarvis, Melissa P DelBello, Stephen M Strakowski, Caleb M Adler, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20130094/ [dostęp online: 12.07.2022]
• 7 – Dane GUS 2017